مگر می‌توان یک خودرو را بدون ترمز تصور کرد؟ مطمئنا پاسخ منفی است. در هر صورت و به هر شکلی، نقص در سیستم ترمز یا همان Break خودرو می‌تواند به شدت از لحاظ مالی و جانی خطرناک باشد. سالانه تصادفات و سوانح تلخ بسیاری، صرفا به دلیل نقص در سیستم ترمز و یا استفاده نادرست از آن توسط راننده رخ می‌دهد. پس می‌توان به سادگی نتیجه گرفت که تعویض روغن ترمز یک امر مهم و اساسی است. اما تعویض روغن ترمز به چه صورتی و در چه زمانی باید انجام شود؟ اصولا کارکرد این ماده در ماشین چیست و در کجا قرار دارد؟ چگونه می‌توان یک محصول مناسب را انتخاب کرد؟ پاسخ تمام این سوالات را در این مطلب از وب سایت آیین نامه رانندگی خواهید یافت.
چرا تعویض روغن ترمز مهم است؟
نمی‌شود کاری را انجام داد و به آن اهتمام داشت ولی دلیل و اهمیت آن را ندانست! بنابراین در ابتدا باید بررسی کنیم که اصولا چرا این ماده و عوض کردن دوره‌ای آن مهم است. البته علاوه بر اطلاعات کلی و عمومی و کمک به بهبود کیفیت نگهداری از خودرو، اگر داوطلب دریافت گواهینامه هستید باید بدانید که این موارد می‌تواند دارای سوال در آزمون آیین نامه و در قسمت فنی باشد.
شاید درباره تعویض روغن موتور اطلاعات باشید. البته توصیه می‌کنیم حتما مطلب مربوط به آن را در سایت بخوانید. روغن موتور ماده‌ای است که در سیستم داخلی موتور قرار دارد و در آن در حال گردش است. وظیفه آن به طور کلی روان کاری و جلوگیری از تشکیل رسوب و استهلاک قطعات است. در واقع روغن موتور با گردش درون موتور، به قطعات مختلف موتور برخورد کرده و آن‌ها را چرب و روان می‌کند. همچنین طی این گردش، می‌تواند باعث شسته شدن رسوب و تکه‌های ریز فلز که آسیب رسان هستند شود. کمک جزئی به فرآیند خنک سازی نیز یکی دیگر از وظایف آن است. تمامی این موارد را ذکر کردیم تا عنوان کنیم که روغن ترمز و موتور تفاوت بسیاری با هم دارند!
روغن ترمز ماده‌ای است که نه برای روان کاری، بلکه به منظور کارکرد اصلی سیستم ترمز استفاده می‌شود. یعنی این روغن گردش خاصی ندارد. در یک محفظه بین تجهیزات انتقال نیرو از پدال تا ترمز قرار دارد. یعنی نیرویی که توسط شما به پدال وارد شده را در نقش یک واسطه به لنت‌ها منتقل می‌کند. بنابراین از آنجایی که روغن ترمز در گردش نیست، هدررفت و استهلاک آن به مراتب کمتر است. گرچه گاها به دلیل نشت می‌تواند زودتر از موعد مشکل زا شود.
زمان عوض کردن روغن ترمز
دو روش کلی برای فهمیدن زمان مناسب تغییر و تعویض روغن ترمز وجود دارد. یک روش بر اساس کارکرد به کیلومتر و زمان است و راه دیگر بر اساس علائمی که می‌توانید در خودرو مشاهده کنید. البته دقت داشته باشید که در آزمون آیین نامه، صرفا زمان و کیلومتر از شما خواسته می‌شود.
معمولا گفته می‌شود روغن ترمز باید هر دو الی سه سال تعویض شود. این میزان تقریبا می‌تواند معادل با 60 تا 80 هزار کیلومتر کارکرد باشد. در واقع این روغن کارکرد زیادی دارد و مانند روغن موتور نیست که باید به شکل متناوب عوض شود. درباره زمان‌های ذکر شده هم توجه داشته باشید که این مقادیر حدودی است و برای هر خودرو و یا هر برند محصول می‌تواند متفاوت باشد.
اما همان گونه که گفته شد، علائمی در خودرو ممکن است دیده شود که می‌تواند راهنمای خوبی برای عوض کردن آن باشد. در ادامه برخی از مهم‌ترین این علائم را ذکر می‌کنیم.
نشتی یکی از شایع‌ترین و جدی‌ترین مشکلاتی است که بروز می‌کند. اگر دیدید خودرو چه از بیرون و حتی چه از داخل کابین نشت روغن دارد، حتما آن را بررسی کنید. رانندگان باتجربه معمولا قبل از سوار شدن به ماشین، زیر خودرو را نگاهی می‌اندازند تا مطمئن شوند نشت وجود ندارد.
هرگونه اشکال در سیستم ترمز که آن را حین رانندگی تجربه کنید، ایجاب می‌کند که سطح روغن ترمز را بررسی کنید. این مشکل می‌تواند صدای نامعمول، سفتی ترمز، پایین آمدن قدرت آن و دیگر موارد این چنینی باشد.
دقت داشته باشید که این علائم در هر زمانی زنگ خطر هستند. در هر صورت با مشاهده آن‌ها روغن را چک کنید، حتی اگر به تازگی تعویض انجام داده‌اید. در برخی موارد کیفیت پایین محصول انتخاب شده یا اشکال فنی خودرو باعث این مشکلات است.
چگونه باید تعویض را انجام دهیم؟
اولین مرحله این است که از سطح روغن آگاه شویم. برای این کار مراحلی که در ادامه می‌آید را طی کنید.
ابتدا باید مخزن روغن را بیابید. واضح است که این مخزن نزدیک به سیستم ترمز و معمولا در سمت فرمان قرار گرفته است. اگر کاپوت را بالا بزنید و دقیق بررسی کنید می‌توانید آن را بیابید. حال درب آن را باز کنید. معمولا درب به آسانی باز می‌شود اما اگر این گونه نبود، احتمالا اجرام تجمع پیدا کرده حوالی آن از باز شدن جلوگیری می‌کنند. بنابراین می‌توانید با دستمال آن‌ها را پاک کنید.
بعد از باز شدن درب، درون محفظه را بررسی کنید. اگر روغن حدود چهار الی پنج سانتی متر از بالای مخزن کمتر بود، می‌توان متوجه شد که زمان تعویض فرا رسیده است. همچنین روغن باکیفیت باید شفاف باشد. روغن قهوه‌ای و تیره خاصیت خود را از دست داده است.
برای تعویض روغن ترمز، باید روغن درون مخزن تخلیه شده و با روغن جدید جایگزین شود. روش انجام این کار چندان ساده نیست. خصوصا اگر تازه کار هستید. توصیه می‌کنیم حتما برای انجام این کار به تعویض روغنی مراجعه کنید، مگر اینکه خودتان تجربه خوبی در این زمینه داشته باشید. اما در هر صورت، چه محصولی را باید انتخاب کرد؟ در ادامه به این موضوع خواهیم پرداخت.
چه محصول و برندی انتخاب کنیم؟
با افزایش تعداد خودروها، رانندگان و مراجعان به تعویض روغنی‌ها، امروزه تبلیغات گسترده‌تری برای محصولات در این زمینه وجود دارد. در این بین بهترین آن کدام است؟
برای شناسایی انواع مختلف روغن ترمز از لحاظ نقطه جوش و گرانروی آن‌ها، مفهومی به نام DOT ارائه شده است که از DOT2 تا DOT5 وجود دارد. اینکه از کدام یک استفاده کنید بستگی به خودرو و موتور آن دارد. بهترین نوع در دفترچه خودروی شما نوشته شده است.
یک دسته بندی دیگر برای نوع روغن ترمز بر اساس رنگ بطری است. محصول با بطری زرد از نوع DOT3، بطری آبی DOT4 و سبز DOT5.1 است.
پس متوجه شدیم که انتخاب نوع محصول بسته به خودروی شما دارد. اما بهترین برند کدام است؟ باید بگوییم که نباید صرفا به خاطر تبلیغات یک مورد را انتخاب کرد. بلکه با پرس و جو از افراد متخصص مانند چند تعویض روغنی و تعمیرکار و همچنین بررسی اینترنتی می‌توانید بهترین برند را انتخاب کنید. گرچه نیاز نیست در این باره وسواس زیادی به خرج دهید.
در این مطلب سعی کردیم تا تعویض روغن ترمز و کم و کیف آن را بررسی کنیم. علاوه بر این که این موضوع می‌تواند یکی از سوالات آزمون آیین نامه باشد، مطمئنا و بدون شک در زندگی روزمره به عنوان یک راننده و صاحب خودرو استفاده می‌شود. در صورتی که فردی از این نکات مهم اطلاع نداشته باشد، حتی ممکن است به خودرو آسیب وارد کند. روغن ترمز به خصوص دارای اهمیت است، زیرا در صورت عملکرد ناقص می‌تواند باعث وقوع حادثه رانندگی و به بار آمدن خسارت شود.
آیا شما تجربه و نظری در ارتباط با این موضوع داشته‌اید؟ آخرین باری که اقدام به عوض کردن روغن موتور یا ترمز کردید چه زمانی بود؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.