امروزه دیگر موتور سیکلت وسیله‌ای است که می‌تواند به سادگی عمل حمل و نقل را انجام دهد. اما چرا؟ به دلیل کوچک و سریع بودن آن و همچنین نبود مشکل پارک، موتور در حال تبدیل شدن به یک وسیله محبوب در زمینه تردد است. ولی باید توجه کرد که استفاده از این وسیله بدون داشتن گواهینامه، می‌تواند منجر به جریمه شدن توسط پلیس راهنمایی و رانندگی شود. علاوه بر این، عواقب آن در صورت تصادف سنگین است. یکی از سوالات پرتکرار در این زمینه در ارتباط با گواهینامه موتور سیکلت برای بانوان است. آیا اصلا دریافت این گواهینامه در ایران مجاز است و اگر بله چگونه؟ در ادامه این مطلب از سایت آیین نامه رانندگی به بحث اخذ گواهینامه موتور سیکلت برای بانوان خواهیم پرداخت.
آیا دریافت گواهینامه موتور سیکلت برای بانوان ممکن است؟
بسیاری از افراد از ما می‌پرسند که آیا از لحاظ قانونی امکان پذیر است که یک خانم گواهینامه این وسیله نقلیه را دریافت کند؟ این سوال از آن جهت رایج است که در خیابان خانم موتورسواری دیده نمی‌شود.
اگر بخواهیم قانون راهنمایی و رانندگی کشور را بررسی کنیم، به این نتیجه می‌رسیم که در هیچ جایی از نص قانون منعی در ارتباط با موتور سواری خانم‌ها آورده نشده است. در قانون مواد مختلفی در ارتباط با نحوه صدور گواهینامه، تخلفات مرتبط با آن، موتور سواری بدون گواهینامه و موارد این چنینی وجود دارد اما ردی از مخالفت با دریافت گواهینامه بانوان دیده نمی‌شود. پس تا اینجای کار می‌توان نتیجه منطقی گرفت که این امر مانع قانونی ندارد.
شاید بپرسید: آیا این موضوع به آن معنی است که قانون صراحتا ذکر کرده است که یک خانم می‌تواند گواهینامه موتور دریافت کند؟ باید بگوییم که قانون به صراحت چنین موضوعی را ذکر نکرده است. اما برخی ایراد می‌کنند که در واقع نیازی به ذکر آن نبوده است! یعنی با توجه به آن که در هیچ کجای متن قانون، نمی‌توان مخالفتی با این امر یافت، عقلا می‌شود نتیجه گرفت که یک خانم مشکلی برای اقدام به دریافت گواهینامه ندارد.
اما موضوع دیگری که وجود دارد این است که در قانون، هیچ مرجعی به عنوان مسئول صدور و نظارت بر فرآیند گواهینامه موتور سیکلت بانوان ذکر نشده است. این در حالی است که پلیس راهنمایی و رانندگی یا همان راهور به عنوان مرجع این امر برای آقایان مشخص و معرفی شده. به نحوی می‌توان گفت که صحبت خاصی درباره حقوق خانم‌ها در این امر نشده. یعنی نه رد شده است و نه تایید. با این اوصاف چه باید کرد؟! آیا امکان اخذ گواهینامه وجود دارد؟
پس اگر منع قانونی ندارد، گواهینامه موتور برای خانم صادر می‌شود؟
کمی که با خود فکر کنید میبینید که احتمالا تا به حال تعداد بسیار محدودی خانم را دیده‌اید که موتور برانند. پس اگر منع قانونی وجود ندارد، علت این امر چیست؟
علت آن این است که سال‌هاست پلیس راهور برای یک خانم گواهینامه موتورسیکلت صادر نمی‌کند! به تبع، آموزشگاه‌ها نیز بانوان را ثبت نام نمی‌کنند. حتی اگر ثبت نام کنند، تذکر می‌دهند که این عمل صرفا برای آموزش است و در نهایت امکان دریافت گواهینامه وجود نخواهد داشت.
برخی با اطلاع از این مطلب متعجب می‌شوند! پس بگذارید بیشتر در این باره توضیح دهیم. ماجرا از این قرار است که پلیس راهنمایی و رانندگی کشور مرجع صدور گواهینامه موتور سیکلت آقایان است. تمامی پروسه‌های این عمل نیز زیر نظر این نهاد انجام می‌شود. اما در این سال‌ها، زمانی که خانمی برای این موضوع مراجعه کرده است، با این پاسخ مواجه شده که: با اینکه از لحاظ قانونی منعی وجود ندارد، اما پلیس راهور امکان صدور گواهینامه برای خانم‌ها را پیدا نکرده است. یعنی تا امروز این حق به پلیس داده نشده است.
البته افراد بسیاری از نمایندگان مجلس تا وکلا تلاش کرده‌اند تا این موضوع را حل و فصل کنند و به نتیجه برسانند. حتی چند بار دادخواست‌هایی در این زمینه ارائه شده و نهایتا به دیوان عدالت اداری ارجاع داده شده است، اما در نهایت بی نتیجه بوده. پاسخ تمامی این موارد این بوده که: زیرساخت قانونی انجام این امر وجود ندارد و بهتر است انجام نشود! حتی در برخی موارد عنوان شده که این امر مانع شرعی هم ندارد، اما ممکن نیست!
پس به طور خلاصه باید بگوییم متاسفانه خانم‌ها نمی‌توانند برای دریافت گواهینامه موتور مراجعه کنند. شاید مدتی بعد این موضوع تغییر کند، اما تا سال 1401 این گونه بوده است.
آیا هیچ راهی برای راندن موتور توسط خانم ها وجود ندارد؟
در کشور ما باب شده است که افراد بسیار زیادی بدون داشتن گواهینامه اقدام به موتور سواری می‌کنند. در موارد بسیاری نیز پلیس این موضوع را نادیده می‌گیرد. البته در عین حال، بعضی اوقات ماموران پلیس با سختگیری نسبت به این موضوع عمل کرده و اقدام به جریمه و اعمال قانون و همچنین انتقال وسیله نقلیه به پارکینگ می‌کنند.
درست است که برخی آقایان بدون توجه به قانون اقدام به رانندگی موتور سیکلت بدون گواهی می‌کنند، اما در عمل این امکان برای یک خانم وجود ندارد. مشخص است که به دلیل رایج نبودن این امر، موتورسواری بانوان مورد توجه ماموران پلیس قرار خواهد گرفت و می‌تواند منجر به جریمه شود. البته ما هم توصیه می‌کنیم هیچ کس، چه خانم و چه آقا این کار را انجام ندهد. موتور سواری بدون گواهینامه علاوه بر احتمال جریمه شدن، می‌تواند در صورت وقوع حادثه تبعات سنگین و تلخی را به همراه داشته باشد. در ادامه برخی از این موارد را بررسی خواهیم کرد.
پس با توجه به خطرات و جریمه قانونی، بدون گواهینامه امکان انجام این کار وجود ندارد. همچنین در مطالب قبلی بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدیم که صدور گواهینامه موتور سیکلت برای بانوان نیز در حال حاضر امکان پذیر و مقدور نیست! پس چه باید کرد؟
متاسفانه در پاسخ این سوال باید بگوییم که خانم‌ها نمی‌توانند راکب موتور باشند. در حال حاضر هیچ روش قانونی برای این کار وجود ندارد. البته در برخی موارد خاص مانند خانم‌های شاغل در نیروهای امنیتی و نظامی این امکان به وجود می‌آید اما برای عموم افراد جامعه ممکن نیست. امیدواریم با رسیدگی نهادهای ذی ربط، این مسئله به زودی اصلاح شود تا مشکلی برای بانوان وجود نداشته باشد.
جریمه رانندگی بدون گواهینامه چیست؟
حال که روش‌هایی که بنا به آنها ممکن است بانوان اقدام به رانندگی موتور سیکلت کنند را بررسی کردیم، بهتر است جریمه رانندگی موتور سیکلت بدون گواهینامه را نیز عنوان کنیم. شاید قبلا درباره مجازات رانندگی بدون گواهینامه خوانده باشید. اما تفاوت این مورد برای خودرو و موتور چیست؟ آیا مجازاتی که برای راکبان موتور سیکلت وجود دارد سنگین‌تر است یا سبک‌تر؟
اگر فرد صرفا اقدام به راندن یک وسیله نقلیه بدون داشتن گواهینامه نماید، تا دو ماه حبس و نیز تا یک میلیون ریال جریمه برای وی در نظر گرفته می‌شود. البته بلافاصله بعد از اینکه یک مامور پلیس متوجه این اقدام شود، وسیله نقلیه را ضبط کرده و دستور انتقال آن به پارکینگ را صادر می‌کند. بعد از آن مراجع ذی صلاح قانونی به جرم رسیدگی می‌کنند.
اما موضوع دیگری که وجود دارد، احتمال تصادف برای این افراد است. یعنی اگر یک فرد فاقد گواهینامه و صلاحیت رانندگی اقدام به این کار کند و سپس تصادف و حادثه به وجود بیاید چه اتفاقی می‌افتد؟ در واقع در این شرایط اگر فوت اتفاق نیفتد، بیمه هزینه را پرداخت نخواهد کرد. یعنی تمامی خسارات وارد شده بر اساس قانون بر عهده مالک موتور می‌باشد. دقت کنید که در این جا از نظر قانونی با مالک وسیله نقلیه سر و کار داریم، نه فرد راننده.
اگر تصادف منجر به فوت باشد، در اکثریت موارد، دادگاه راننده را به عنوان یک قاتل عمد می‌شناسد و فعل او نیز قتل عمد خواهد بود. بعد از آن هم موارد مورد نیاز بنا به نظر مرجع قضایی اجرا خواهد شد و تمامی خسارات نیز باید پرداخت شود.
با توجه به این مورد، اکیدا توصیه می‌کنیم چه خانم‌ها و چه آقایان هیچ گاه مبادرت به رانندگی بدون گواهینامه نورزند. چراکه خطرات و پیامدهای این امر با فواید آن قابل قیاس نیست.
اگر گواهینامه موتور سیکلت برای بانوان قانونی شد…
یکی دیگر از سوالات متدوال پرسیده شده این است که اگر زمانی، دریافت گواهینامه موتور سیکلت برای خانم‌ها قانونی شد چه باید کرد. در ادامه به توضیح این موضوع می‌پردازیم که روش اقدام برای دریافت گواهی موتور سیکلت چگونه است.
روش کلی این کار تفاوت اندکی با گواهینامه خودرو، مثلا گواهینامه پایه سوم دارد. ابتدا باید در یک آموزشگاه ثبت نام کرد. سپس آزمون آیین نامه و در نهایت نیز آزمون عملی را باید گذراند. هر مرحله را به تفصیل و به صورت کاربردی شرح خواهیم داد.
ابتدا یک آموزشگاه مناسب انتخاب کنید. معمولا در شهرهای کوچک تعداد آموزشگاه‌های موتور کم است، اما در شهرهای بزرگ‌تر انتخاب‌های بیشتری پیش روی شماست. آموزشگاه مطلوب از آن جهت اهمیت دارد که علاوه بر هزینه و کیفیت آموزش مناسب، می‌تواند زمان بندی انعطاف پذیرتری داشته باشد و با کارهای روزمره‌تان تداخل نکند. بعد از انتخاب آموزشگاه، با داشتن مدارک و هزینه مورد نیاز (حدود 700 هزار تومان در سال 1401) به آن مراجعه کید.
بعد از تکمیل ثبت نام (و همچنین انجام آزمایشات و معاینات پزشکی)، خواهید توانست تا در کلاس‌های آیین نامه و فنی شرکت کنید. سپس نوبت به آزمون آیین نامه می‌رسد. این آزمون کتبی است. اگر از مطالب سایت آیین نامه رانندگی استفاده کنید، هیچ مشکلی در پاس کردن این آزمون و قبول شدن در آن نخواهید داشت.
مرحله بعدی نیز شرکت در کلاس‌های عملی و نهایتا آزمون عملی است. کلاس‌ها 24 ساعت هستند، اما تفاوت آن با گواهینامه پایه 3 در این است که اجباری به شرکت وجود ندارد. البته توصیه می‌کنیم برای آمادگی هرچه بهتر از آن استفاده کنید. در آخر نیز با شرکت در آزمون عملی (که به طور کلی شامل رد شدن از موانع می‌شود) و قبولی در آن، گواهینامه خود را دریافت خواهید کرد. قبولی در آزمون نیاز به تمرین و تسلط خوبی دارد.
نکات مهم برای قبولی بانوان در آزمون گواهینامه موتور
بالاتر، روش اقدام برای اخذ گواهینامه موتور بانوان را در صورت قانونی شدن این موضوع بررسی کردیم. حال بهتر است به برخی نکات مهم و اشتباهات رایج در این زمینه اشاره کنیم. دانستن این نکات می‌تواند تمامی داوطلبان را در زمینه اخذ گواهینامه و قبولی در آزمون آیین نامه و عملی یاری کند.
برای آزمون آیین نامه، نکته مهم مطالعه دقیق، اطلاع از نمونه سوالات سال‌های قبل و همچنین نداشتن استرس است. اگر شما به تمامی مطالب به طور کامل اشراف داشته باشید، می‌توانید به سوالات به درستی پاسخ دهید. زیرا مطالب محدود هستند و همواره در آزمون تکرار می‌شود. به همین دلیل، پیشنهاد می‌کنیم نمونه سوالات آیین نامه موتور سیکلت را در سایت بیابید و این کارتکس‌ها را مطالعه کنید. جالب است بدانید اکثر افرادی که به راحتی در آزمون آیین نامه رانندگی قبول می‌شوند، نمونه سوالات را از قبل بررسی کرده‌اند و روی آنها تسلط داشته‌اند.
برای آزمون عملی نیز دو حالت وجود دارد. اگر قبلا به میزان کافی موتور رانده‌اید، صرفا نیاز است تا مهارت خود را در کنترل آن بالا ببرید. یعنی کار کردن بسیار سریع با کلاچ و ترمز و تعویض دنده را تمرین کنید. این موضوعات به شدت برای آزمون عملی و رد شدن از موانع ضروری است، زیرا فاصله موانع کم است و بعضا می‌تواند باعث خطا شود.
اگر هم از قبل تجربه موتور سواری را به اندازه کافی نداشته‌اید، پیشنهاد می‌کنیم 24 ساعت آموزشی خود را بگذرانید. در این دوره شما مهارت و تسلط خوبی به دست خواهید آورد. بنابراین شانس شما برای قبولی افزایش پیدا می‌کند.
در هر صورت در نظر داشته باشید که مهم‌ترین موضوع برای قبولی در آزمون‌های گواهینامه موتور سیکلت، تسلط کافی و تمرین مناسب است. همچنین به شایعات، از قبیل اینکه بسیاری مردود می‌شوند توجه نداشته باشید. مطمئن باشید موفقیت در انتظار شماست.
آخرین اخبار درباره گواهینامه موتور سیکلت برای بانوان
گفتیم که علی رغم وجود نداشتن منع قانونی برای صدور گواهینامه موتور برای خانم‌ها، مدتهاست که پلیس راهنمایی و رانندگی از این امر اجتناب می‌کنند. به همین دلیل است که در حال حاضر بانوان نمی‌توانند برای این کار اقدام کنند. همچنین ذکر شد که ممکن است در آینده این موضوع به طور رسمی اعلام و انجام شود. حال آیا اخیرا اخباری در این باره وجود داشته است؟
تا سال 1398، هر از گاهی، مقامات متعدد و مختلف از دستگاه قضایی کشور و پلیس راهور در این باره اظهار نظر می‌کردند. اظهار نظراتی مبنی بر اینکه امکان صدور این گواهینامه وجود ندارد. بعد از آن سال، خانم‌هایی سعی کردند تا از راه حقوقی موضوع را پیگیری کنند. این بانوان دادخواست‌هایی به دادگاه ارائه دادند تا شاید بتوانند با دستور قضایی نسبت به دریافت گواهینامه موتور سیکلت برای بانوان اقدام کنند. اما در نهایت بی نتیجه بود. حتی ارجاع آن به دیوان عدالت اداری نیز نتیجه خاصی نداشت.
بعدها برخی مسئولان قوه قضاییه حتی اعلام کردند که این موضوع نه منع قانونی دارد و نه منع شرعی! اما باز هم ترتیب اثر داده نشد! در سال 1400 نیز پلیس راهور اعلام کرد که نیاز است تا یک مرجع مستقل برای صدور گواهینامه موتور سیکلت برای بانوان تاسیس شود.
همان طور که ملاحظه کردید، در این مطلب از وب سایت آیین نامه رانندگی به بررسی موضوع گواهینامه موتور سیکلت برای بانوان پرداختیم. موارد مهم، اخبار و اطلاعات در این زمینه ارائه شد. همچنین گفتیم که اگر در آینده این موضوع به شکل رسمی آغاز و اجرا شود چطور باید اقدام کرد. امیدواریم این مشکل برای بانوان کشورمان به زودی حل شود تا همگان بتوانند به شکل مساوی از امکان رانندگی بهره مند شوند.
نظر شما چیست؟ آیا شما نیز علاقمند به دریافت گواهینامه موتور سیکلت هستید؟ مشتاقانه منتظر شنیدن کامنت‌های شما هستیم.