بدون شک یکی از توانایی‌ها و مهارتهای بسیار مهمی که یک راننده باید به دست بیاورد، توانایی حرکت در جهت‌های مختلف است. اما همان طور که می‌دانید، حرکت خودرو صرفا در جهات جلو، راست و چپ خلاصه نمی‌شود، بلکه عقب رفتن هم اهمیت زیادی دارد. اما یکی از دغدغه‌های رانندگان تازه کار و یا داوطلبان شرکت در آزمون شهری برای کسب گواهینامه رانندگی، مسئله آموزش دنده عقب و چگونگی انجام آن است. این مورد، یکی از موضوعاتی است که افسر راهنمایی و رانندگی انتظار انتظار دارد تا شما روی آن تسلط کافی داشته باشید. از این رو، در این مطلب از سایت آیین نامه رانندگی به آموزش دنده عقب خواهیم پرداخت. با ما باشید.
آموزش دنده عقب به طور کلی
بیایید در ابتدا، این مسئله را به طور کلی شرح دهیم و مراحل آن را بررسی کنیم. بعد از این کار، خواهیم توانست تا ریزه کاری‌ها و جزئیات مهم را نیز معرفی و آن‌ها را نیز بررسی کنیم.
وقتی نیاز به عقب رفتن داشته باشید، ابتدا قبل از انجام هر کاری، باید به طور کامل توقف کنید. رعایت نکردن این موضوع می‌تواند خطرات زیادی مانند وقوع تصادف و یا حتی ورود آسیب به گیربکس (جعبه دنده) را در پی داشته باشد. حال میتوانید با فشردن کلاچ تا انتها، دنده را روی R که همان دنده عقب است قرار دهید. بعد از این کار، باید دست راست خود را پشت صندلی شاگرد بگذارید. این کار به شما اقدام خم کردن بدن به اندازه کافی را می‌دهد. در مرحله بعدی، تا حدی که راحت باشید و در عین حال پشت را به خوبی ببینید، به پشت برگردید.
دقت کنید که استفاده از آیینه و یا خم شدن اندک کارساز نخواهد بود و خطرناک است. در این مرحله، وقتی مطمئن شدید در پشت سر چیزی وجود ندارد، به آرامی پدال کلاچ را بالا بیاورید و همزمان گاز دهید. درست مانند زمانی که روی دنده یک، می‌خواهید خودرو را به حرکت درآورید. بدیهی است که میتوانید با فرمان هم جهت حرکت را کنترل کنید.
وقتی به اندازه مورد نیاز خود به عقب رفتید، میتوانید با ترمز گرفتن خودرو را متوقف کنید. عقب رفتن شما نباید بسیار تند باشد. با طمانینه و آرامش حرکت کنید. همچنین با دنده بدون خشونت و آرام کار کنید، حتی اگر سفت باشد و به سادگی جا نرود. البته اگر با تلاش چند باره دنده شما جا نرفت، نگران نباشید. در ادامه مطلب راه حل این موضوع را عنوان خواهیم کرد.
نکات بسیار ضروری ایمنی حین دنده عقب گرفتن
به خصوص در کشورمان، ایران، اکثر معابر و خودروها به طور ویژه برای حرکت به سمت جلو طراحی شده‌اند. گاها خط کشی‌ها مناسب نیست و در بسیاری موارد هم چاله و برآمدگی، دست انداز و امثال آن به شکل غیراستانداردی در سر راه راننده سبز می‌شود! به همین دلیل است که رعایت نکات ایمنی در کنار آموزش دنده عقب بسیار حیاتی است.
نکته مهم اول این است که دید شما باید صحیح باشد. یعنی نباید صرفا به آیینه و یا فقط برگرداندن سر خود اکتفا کنید. بلکه باید همانگونه که گفته شد، با گذاشتن دست خود در پشت سری صندلی شاگرد، بدن خود را بچرخانید. این موضوع به علت آن است که در برخی موارد، عابران پیاده، خصوصا اطفال و یا حتی رانندگان دیگر که از پشت در حال نزدیک شدن به خودروی شما هستند، متوجه دنده عقب گرفتن شما نمی‌شوند. پس اگر دید کافی نداشته باشید، ممکن است سانحه جبران ناپذیری به وقوع بپیوندد.
حرکت آرام، کلید موفقیت شما در دنده عقب گرفتن است! اگر به آرامی و با حداقل سرعت حرکت کنید، علاوه بر سالم ماندن خودرو از لحاظ فنی، از وقوع اتفاقات ناگوار هم جلوگیری به عمل می‌آید.
بهتر است حین دنده عقب گرفتن، به خصوص در اماکن شلوغ و یا کوچه و خیابان‌های کم عرض، از راهنما استفاده کنید. اگر جدول در سمت راست شماست و در حال عقب رفتن هستید، از راهنمای راست استفاده کنید. به علاوه، به صورت دوره‌ای چراغ دنده عقب خودروی خود را بررسی کنید تا از سلامت آن مطمئن شوید.
آموزش دنده عقب حین پارک کردن خودرو
اما گاهی اوقات رانندگی به عقب به منظور پارک کردن صورت می‌گیرد. مخصوصا حین پارک دوبل که چه در سربالایی و چه در سرپایینی، عقب رفتن بسیار مهم و اساسی است. بنابراین باید به برخی نکات اساسی در خصوص آموزش دنده عقب حین پارک خودرو نیز اشاره کنیم.
وقتی حین پارک کردن می‌خواهید دنده عقب بگیرید، به صورت عادی به عقب حرکت کنید. منتهی سعی کنید حرکت شما از حالت عادی آرام‌تر باشد. احتیاط بسیار بیشتری به خرج دهید و در وضعیتی قرار بگیرید که دید مناسبی داشته باشید. هر چند لحظه یک بار، باید به جلو و طرفین نیز نگاهی بیندازید تا از پارک صحیح خود مطمئن شوید. در این مواقع، سعی کنید عقب رفتن را با حداقل سرعت ممکن ادامه دهید.
به طور معمول، اتفاقی که حین پارک کردن و استفاده از دنده عقب خودرو می‌افتد، اصطلاحا بازی پشت سر هم با پدال کلاچ است. شما باید آن قدر با کلاچ کار کرده باشید و از کاربرد آن آگاهی داشته باشید، تا بتوانید حین دنده عقب، بدون فشردن پدال ترمز و صرفا با بازی با کلاچ (و گرفتن نیم کلاچ) از حرکت ماشین جلوگیری به عمل آورید. این موضوع می‌تواند به طور جدی فرآیند را برای شما ساده‌تر کند. اگر در استفاده از کلاچ تسلط کافی ندارید، توصیه می‌کنیم مطلب «آموزش کنترل کلاچ و نیم کلاچ حرفه ای» را از دست ندهید. همچنین به نکته‌ای که قبل‌تر گفتیم هم دقت داشته باشید. یعنی حین عقب رفتن، به خصوص نزد افسر در آزمون شهری، استفاده از راهنما را فراموش نکنید.
اشتباهات رایج حین دنده عقب
اولین اشتباه متداول بین رانندگان تازه کار و مهارت آموزان، تند رفتن است. عقب رفتن باید تا حد ممکن آرام و با در نظر داشتن شرایط و اوضاع باشد. همچنین دقت داشته باشید که توانایی بالا در کنترل فرمان نیز یک اصل مهم است. این موضوع به خصوص در حین دور زدن اهمیت پیدا می‌کند.
اشتباه دیگری که افراد مرتکب می‌شوند این است که حین دنده عقب، به جلو توجهی ندارند. ضروری است که شما هر از گاهی به جلو نیز نگاه کنید تا علاوه بر اینکه مطمئن می‌شوید خودرو یا فردی جلوی شما نیست، از موقعیت فیزیکی خودرو آگاه شوید. یعنی ممکن است به اندازه کافی عقب رفته باشید، اما اگر به جلو نگاه نکنید، متوجه این موضوع نمی‌شوید و به عقب رفتن ادامه می‌دهید.
توجه کنید که عقب رفتن در هر جایی مجاز نیست! بر اساس آیین نامه راهنمایی و رانندگی، دنده عقب گرفتن در اتوبان‌ها، روی پل‌ها و در پیچ‌ها و نیز حریم تقاطع ممنوع است و موجب جریمه شدن شما خواهد شد. همچنین این کار در برخی شرایط ممکن نیست، مثلا وقتی که در ترافیک هستید و با خودروهای دیگر محاصره شده‌اید.
ملاحظه کردید که در این پست از وب سایت آیین نامه رانندگی، به موضوع مهم آموزش دنده عقب پرداختیم و نکات آن را بیان نمودیم. داشتن توانایی مناسب در دنده عقب رفتن به صورت ایمن و مطمئن، یکی از الزامات شرکت در آزمون شهری و همچنین رانندگی در سطح شهر می‌باشد. به خصوص در حین پارک کردن و یا دور زدن که این کار ضروری است. امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد میتوانید از آزمون آیین نامه دیدن نمایید. اگر نظر، سوال یا ابهامی در این مورد و درباره دیگر مفاهیم مرتبط با رانندگی و آزمون‌های دریافت گواهینامه دارید، حتما در قسمت نظرات آن را با ما به اشتراک بگذارید.