یکی از رایجترین دغدغههای افراد تازه کار و کسانی که در آزمون رانندگی برای دریافت گواهینامه شرکت میکنند، آموزش کنترل کلاچ و نیم کلاچ حرفه ای است. این مسئله موضوعی است که اگر رعایت نشود، راننده ماشین را به طور متمادی خاموش خواهد کرد و امتیاز منفی در امتحان رانندگی دریافت میکند. علاوه بر این، عدم یادگیری کنترل کلاچ و نیمکلاچ، میتواند در سراشیبیها و سربالاییها مشکل زا شود. آیا میخواهید بدانید آموزش کنترل کلاچ و نیم کلاچ حرفه ای به چه صورت است؟ بهترین روش آموزش کنترل کلاچ و نیم کلاچ حرفه ای چیست؟ در ادامه این مطلب از سایت آیین نامه رانندگی با ما همراه باشید تا به پاسخ سوالاتتان دست یابید.
کلاچ چیست و چه کاربردی دارد؟
در اثر اتصال موتور که تولید کننده نیروی محرک خودرو است به همراه جعبه دنده (گیربکس) به چرخها، خودرو حرکت میکند. یعنی به این صورت، نیروی تولیدی توسط موتور به چرخها انتقال داده میشود و سبب حرکت خواهد شد. حال تصور کنید که خودرو در حال حرکت است. در این حالت، چگونه میتوان دنده را عوض کرد، در حالی که نیروی زیاد موتور دائما در حال انتقال به چرخهاست؟!
کلاچ، پدالی است که همین مشکل را حل میکند. در واقع کلاچ با ساز و کار صفحهای خود، میتواند موتور و نیروی آن را از چرخها، چه در حال حرکت و چه قبل از حرکت و در حال سکون، جدا کند. میتوانیم سیستم کلاچ را به یک «دنده خلاص موقت» تشبیه کنیم. وقتی پدال آن را فشار میدهید، اتفاقی که میافتد مانند این است که خودرو روی دنده خلاص قرار گرفته است. پس در این حالت، میتوان به راحتی دنده را عوض کرد و یا حرکت را آغاز کرد. دقت کنید که اگر پدال وجود نداشت (یا اگر استفاده نشود)، ممکن است در سرعت های بالا و حرکتهای قدرتی، دندههای گیربکس خرد شوند و یا ترک بخورند. پس استفاده از کلاچ، فارغ از آزمون رانندگی، اهمیت بسیار بالایی دارد.
نیم کلاچ چیست و به چه چیزی گفته میشود؟
گفتیم که «کلاچ» نام یکی از سیستمهای خودرو است که یک پدال هم دارد. اما نیمکلاچ چیست؟ در اصل، نیمکلاچ به حالتی گفته میشود که کلاچ تا انتها فشار داده نمیشود و کمی بالاتر نگه داشته میشود. به این شکل، نیروی موتور به چرخها انتقال داده میشود و آنها را به حرکت وادار میکند، اما نه به صورت ناگهانی. در حالت نیمکلاچ، یعنی زمانی که کلاچ را به مقدار مشخصی فشردهاید، در اثر انتقال تدریجی نیرو، حرکت، قدرتی خواهد بود. در این حالت قدرتی، خودرو میتواند از برخی موانع و سربالاییها به راحتی عبور کند.
بگذارید مثالی از استفاده نیمکلاچ در شرایط واقعی بزنیم. تصور کنید در سربالایی هستید و با رها کردن ترمز دستی و نیز قرار دادن ماشین در دنده خلاص و یا فشردن پدال کلاچ تا انتها، ماشین به عقب حرکت خواهد کرد. در این حالت چه کار باید کرد تا این حرکت ناخواسته ایجاد نشود؟ پاسخ، نیمکلاچ حرفهای است! در صورتی که خودرو را در دنده یک بگذارید و با رها کردن ترمز دستی، از نیمکلاچ استفاده کنید، نیروی قدرتی (و نه سرعتی) میتواند از حرکت رو به عقب جلوگیری کند و همچنین از سربالایی عبور کند. پس میتوان گفت که این عمل در رانندگی شهری و یا مکانهای کوهستانی و گردنهها بسیار مفید است.
آموزش کنترل کلاچ و نیم کلاچ حرفه ای
حال نوبت به کنترل کلاچ و نیمکلاچ به شکل حرفهای میرسد. موضوعی که افراد بسیاری در انجام آن به مشکل میخورند و ممکن است به همین دلیل در امتحان دریافت گواهینامه رانندگی رد شوند! ابتدا با کلاچ شروع میکنیم.
کنترل کلاچ چگونه است؟
در حالتی که میخواهیم حرکت را آغاز کنیم و نیز زمان تغییر دنده در حالت حرکت، از کلاچ استفاده میکنیم. یکی از اشتباهات افراد در زمان شروع حرکت ماشین، بالا آوردن کامل کلاچ است. دقت کنید که وقتی میخواهید حرکت خودرو را آغاز کنید، بعد از گذاشتن دنده در دنده یک و اطمینان از بالا نبودن ترمز دستی، نباید همزمان با فشردن پدال گاز، کلاچ را تا آخر بالا بیاورید. بلکه گاز را فشار داده و کلاچ را آرام آرام و در حد چند سانتی متر بالا بیاورید تا خودرو حرکت کند (در این حالت، دور موتور تقریبا 1.5 الی 2 خواهد بود). حتی وقتی که خودرو حرکت کرد هم برای لحظات ابتدایی، کلاچ را رها نکنید تا ماشین به جلو نپرد.
در حالت تغییر دنده هم یکی از اشتباهات رایج، فشار ندادن کلاچ تا آخر است! زمانی که در حال حرکت میخواهید عمل تعویض دنده را انجام دهید، کلاچ را تا انتها فشار دهید تا ارتباط موتور و چرخها به طور کامل قطع شود. در غیر این صورت، احتمال جا نرفتن دنده و یا حتی آسیب دیدن خودرو وجود دارد. همچنین با ارتکاب این اشتباه، افسر به سختی فرد را قبول خواهد کرد.
آموزش نیم کلاچ حرفهای
حال نوبت به نیمکلاچ میرسد. افراد بسیاری در این زمینه مشکل دارند. اما با آموزش کنترل کلاچ و نیم کلاچ حرفه ای این مطلب میتوانید این مشکل را مرتفع کنید.
در این حالت، نیازی به گاز دادن وجود ندارد. در واقع نیمکلاچ برای راننده، نوعی بازی با کلاچ و قرار دادن آن در نقطه مناسب است. ابتدا همچنان که کلاچ را تا انتها فشردهاید (و از بالا نبودن ترمز دستی مطمئنید)، دنده را به یک تغییر دهید. در این حالت، بسیار آرام، پدال کلاچ را بالا بیاورید تا زمانی که خودرو شروع به لرزیدن کند. در این هنگام میتوانید کلاچ را نیم سانت فشار دهید (بالا نیاورید). خواهید دید که خودرو به خودی خود حرکت میکند. اکنون شما نیمکلاچ حرفهای را انجام داده اید!
نکات بسیار مهم در کاربرد کلاچ و نیم کلاچ
اگر میخواهید رانندگی را ماهرانه انجام دهید و علاوه بر آن، آزمون رانندگی را در اولین بار با موفقیت بگذرانید، موارد مهمی درباره کنترل کردن کلاچ و نیم کلاچ گرفتن وجود دارد که باید رعایت کنید. در ادامه به برخی از مهمترین آنها میپردازیم.
چه زمانی کلاچ را تا انتها بفشارید و چه زمانی نه؟
خصوصا در هنگام آزمون رانندگی، نباید فراموش کنید که چه زمانی نیاز است پدال کلاچ تا ته فشرده شود و چه زمانی باید به صورت نیمه فشرده قرار گیرد. همانطور که بالاتر در آموزش کنترل کلاچ و نیم کلاچ حرفه ای گفتیم، هنگامی که قصد تغییر دنده و یا شروع حرکت را دارید، باید پدال کلاچ را تا انتها بفشارید تا ارتباط موتور و چرخ قطع شود و چرخها کاملا آزاد باشند. اما زمانی که در حال نیمکلاچ هستید و یا ماشین با تازگی حرکت کرده است، این پدال مهم باید نیمه فشرده قرار گیرد تا از جهش ماشین جلوگیری کند.
همچنین بخوانید: چطور میتوان در بار اول در آزمون رانندگی قبول شد؟
آرام با کلاچ کار کنید
هنگام رانندگی، هیچگاه پدال کلاچ را ناگهانی نگیرید و ناگهانی رها نکنید. اگر این مورد را همواره رعایت کنید، تجربه رانندگی نرم و روان را خواهید داشت. همچنین فراموش نکنید که این موضوع در آزمون رانندگی نیز از اهمیت بالایی برخوردار میباشد.
با کدام پا کلاچ را کنترل کنید؟
این موضوع هم در جلوگیری از حوادث و رانندگی روان بسیار مهم است. از دو پای شما، پای راست مختص دو پدال سمت راست، یعنی گاز و ترمز است (به این دلیل یک پا برای گاز و ترمز کافی است، که این دو هیچگاه با هم استفاده نمیشوند). پای سمت چپ هم پدال کلاچ را کنترل میکند.
قلق گیری کلاچ
قبل از شروع رانندگی با یک خودروی جدید، بررسی کنید که آیا کلاچ آن سفت است یا نرم. آیا گیر خاصی دارد یا نه. این کار، توان کنترل شما را افزایش میدهد.
در این مطلب از سایت آیین نامه رانندگی تلاش کردیم تا کلاچ و نیمکلاچ و کاربرد آنها و همچنین آموزش استفاده حرفهای کلاچ و نیم کلاچ را بررسی کردیم. این موضوعات از اهمیت بسیار بالایی در رانندگی روزمره و نیز امتحان رانندگی دارند. مطمئن باشید که با رعایت نکات گفته شده به همراه تکرار و تمرین، در این زمینه موفق خواهید شد. منتظر شنیدن نظرات شما هستیم!